NINH BÌNH: TUYỆT TÁC THIÊN NHIÊN - NƠI CỐ ĐÔ HOÁ THƠ, NON NƯỚC BIẾN THÀNH TRANH

Bạn đã sẵn sàng để chạm vào một tuyệt tác? Ninh Bình không chỉ là một điểm đến, mà là một bức họa thủy mặc khổng lồ được tạo tác từ hàng triệu năm. Nơi đây, những ngọn núi đá vôi sừng sững không chỉ là cảnh quan, chúng là những nét bút chấm phá biến cố đô Hoa Lư xưa cũ thành thơ, còn dòng sông uốn lượn, cánh đồng lúa xanh mướt lại vẽ nên một bức tranh non nước hữu tình, say đắm lòng người.

Hãy cùng chúng tôi vén màn vẻ đẹp tiềm ẩn của Ninh Bình, nơi mỗi khoảnh khắc là một kiệt tác, và mỗi chuyến đi là một cuộc phiêu lưu nghệ thuật. 

GIỚI THIỆU CHUNG

Ninh Bình là một tỉnh thuộc vùng Đồng bằng Sông Hồng và nằm ở cửa ngõ cực Nam miền Bắc, Việt Nam. Ninh Bình hiện nay có diện tích tự nhiên 3.942,6 km2 và quy mô dân số 3.818.700 người.

Ngày 1/7/2025, tỉnh Ninh Bình mới chính thức hình thành trên cơ sở sáp nhập ba tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình. Sự kiện mở ra không gian du lịch rộng lớn, nơi những giá trị văn hóa, lịch sử và cảnh quan thiên nhiên hòa quyện, tạo nên tiềm năng phát triển du lịch đầy hứa hẹn cho vùng đất này. Nơi đây có sự giao thoa văn hóa giữa Đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung Bộ và vùng núi Tây Bắc, tạo nên sự đa dạng hiếm có. Ninh Bình còn sở hữu hệ thống di sản, làng nghề dày đặc và nhiều danh thắng nức tiếng gần xa.

Về di tích, tỉnh Ninh Bình cũ có 81 di tích quốc gia, 3 di tích quốc gia đặc biệt (cố đô Hoa Lư, danh lam thắng cảnh Tràng An-Tam Cốc-Bích Động và núi Non Nước), 5 bảo vật quốc gia cùng 466 di sản văn hóa phi vật thể. Hà Nam (cũ) có 95 di tích cấp quốc gia và 2 di tích quốc gia đặc biệt (chùa Đọi Sơn và đền Trần Thương). Trong khi đó, Nam Định (cũ) cũng sở hữu hơn 1.300 di tích, trong đó có 2 di tích quốc gia đặc biệt (Đền Trần-chùa Phổ Minh và chùa Keo Hành Thiện). Gắn liền kho tàng di tích đồ sộ này là giá trị của những không gian văn hóa, lịch sử lâu đời, đặc sắc. Nếu như Ninh Bình tự hào với cố đô Hoa Lư, thì Nam Định lại là nơi phát tích vương triều Trần hào hùng, cái nôi của tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ và vùng đất học với truyền thống khoa bảng lừng lẫy. Còn Hà Nam mang dấu ấn văn hóa Đông Sơn cổ kính.

THỜI TIẾT NINH BÌNH BỐN MÙA

Ninh Bình mang vẻ đẹp riêng biệt theo từng mùa, mỗi thời điểm lại khoác lên mình một tấm áo mới, mời gọi bạn đến để chiêm ngưỡng và cảm nhận:

Mùa Xuân (Tháng 1 – 3): 

Đặc điểm thời tiết: Tiết trời se lạnh, đôi khi có mưa phùn lất phất, không khí trong lành, cây cối xanh tốt.

Trải nghiệm lý tưởng: Đây là mùa của những lễ hội đầu xuân tại Cố đô Hoa Lư, đền thờ Vua Đinh – Vua Lê, nơi bạn có thể hòa mình vào không khí tâm linh, cầu nguyện cho một năm bình an. Cảnh quan tươi mới với sắc xanh non của cây cỏ, và đôi khi là những cánh đồng hoa lau, hoa súng bắt đầu khoe sắc, tạo nên vẻ đẹp thanh bình, dịu nhẹ.

Mùa Hè (Tháng 4 – 6): 

Đặc điểm thời tiết: Nắng ấm áp, đôi khi có mưa rào bất chợt nhưng nhanh tạnh, mang lại không khí mát mẻ sau cơn mưa.

Trải nghiệm lý tưởng: Khoảng cuối tháng 5 đến đầu tháng 6 là mùa lúa chín vàng ươm tại Tam Cốc – Bích Động. Khung cảnh những cánh đồng lúa trải dài dưới chân núi đá vôi, lấp lánh dưới nắng hè, tạo nên một bức tranh rực rỡ sắc vàng, đẹp nhất trong năm để chèo thuyền và chụp ảnh.

Mùa Thu (Tháng 7 – 10): 

Đặc điểm thời tiết: Thời tiết lý tưởng nhất trong năm, trời trong xanh, nắng dịu, gió mát, ít mưa, rất thích hợp cho các hoạt động ngoài trời.

Trải nghiệm lý tưởng: Hà Nội vào thu mang vẻ đẹp trầm mặc, an yên. Bạn có thể thong thả khám phá các hang động, chùa chiền, hoặc đạp xe qua những con đường làng yên tĩnh. Đây là thời điểm tuyệt vời để ngắm nhìn toàn cảnh Ninh Bình từ trên cao (Hang Múa) hoặc thư giãn trên thuyền giữa không gian tĩnh lặng.

Mùa Đông (Tháng 11 – 12): 

Đặc điểm thời tiết: Không khí se lạnh, có sương mù giăng mắc vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối, tạo nên vẻ đẹp huyền ảo, kỳ bí cho cảnh quan núi đá.

Trải nghiệm lý tưởng: Mùa này thích hợp cho những ai yêu thích sự tĩnh lặng và muốn khám phá vẻ đẹp "tiên cảnh" trong sương khói. Các hang động, đền chùa càng trở nên linh thiêng và huyền bí hơn. Bạn cũng có thể tận hưởng ẩm thực địa phương ấm nóng, mang đậm hương vị núi rừng.

CÁC ĐIỂM DU LỊCH NHẤT ĐỊNH PHẢI ĐẾN

Để chạm vào tuyệt tác Ninh Bình, có những địa danh mà bạn nhất định phải đặt chân đến, mỗi nơi là một mảnh ghép hoàn hảo của bức tranh thiên nhiên và lịch sử:

Quần thể danh thắng Tràng An

Được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới hỗn hợp (cả văn hóa và thiên nhiên). Hãy lên thuyền, để dòng sông dẫn lối bạn xuyên qua những hang động kỳ vĩ, len lỏi giữa những ngọn núi đá vôi trùng điệp. Mỗi khúc cua là một khung cảnh ngoạn mục, như một bức tranh thủy mặc sống động được non nước Ninh Bình vẽ nên. Cảm giác bình yên, choáng ngợp trước sự hùng vĩ của tạo hóa sẽ khiến bạn hiểu vì sao nơi đây được mệnh danh là "Vịnh Hạ Long trên cạn".

Tam Cốc – Bích Động

Nơi được ví như "Nam thiên đệ nhị động" (động đẹp thứ nhì trời Nam). Ngồi thuyền xuôi theo dòng Ngô Đồng, bạn sẽ đi qua ba hang động xuyên thủy (Hang Cả, Hang Hai, Hang Ba), ngắm nhìn những cánh đồng lúa bạt ngàn dưới chân núi đá vôi. Đặc biệt vào mùa lúa chín (khoảng cuối tháng 5 – đầu tháng 6), toàn bộ thung lũng sẽ hóa thành bức họa vàng óng, đẹp đến nao lòng. Bích Động là quần thể chùa chiền cổ kính nằm trong lòng núi, mang vẻ đẹp linh thiêng, cổ kính.

Cố đô Hoa Lư

Trái tim lịch sử của Việt Nam, nơi hai triều đại Đinh – Lê từng đóng đô. Dù dấu vết thành quách xưa không còn nhiều, nhưng những đền thờ Vua Đinh, Vua Lê vẫn uy nghi giữa không gian thanh bình của núi non. Đến đây, bạn sẽ cảm nhận hơi thở của lịch sử, nơi những phiến đá, những gốc cây cổ thụ dường như vẫn kể câu chuyện về một thời oanh liệt, biến cố đô thành một nơi hóa thơ.

Hang Múa

"Nàng thơ" của Ninh Bình, nơi bạn có thể chiêm ngưỡng toàn cảnh vẻ đẹp bao la của Tam Cốc – Tràng An từ trên cao. Sau khi vượt qua gần 500 bậc đá, bạn sẽ được thưởng thức bức tranh toàn cảnh ngoạn mục của cánh đồng lúa, dòng sông uốn lượn và núi đá vôi hùng vĩ. Đặc biệt vào mùa lúa chín, khung cảnh này thực sự bùng nổ, đẹp như một tuyệt tác của họa sĩ thiên nhiên.

Chùa Bái Đính

Quần thể chùa lớn nhất Đông Nam Á, với kiến trúc hoành tráng và không gian rộng lớn. Nơi đây không chỉ là điểm hành hương tâm linh mà còn là công trình kiến trúc Phật giáo đồ sộ, nơi bạn có thể tìm thấy sự thanh tịnh và chiêm ngưỡng những pho tượng Phật khổng lồ.

Đầm Vân Long

Khu bảo tồn thiên nhiên ngập nước lớn nhất đồng bằng Bắc Bộ, mệnh danh là "vịnh không sóng" vì mặt nước phẳng lặng như gương. Đi thuyền trên đầm, bạn sẽ ngắm nhìn hệ sinh thái đa dạng, những ngọn núi đá vôi độc đáo và có cơ hội gặp gỡ các loài linh trưởng quý hiếm như voọc mông trắng. Đây là nơi lý tưởng để chạm vào sự tĩnh lặng và khám phá một vẻ đẹp hoang sơ, nguyên bản.

Vườn chim Thung Nham

Vườn chim Thung Nham là địa điểm du lịch Ninh Bình hội tụ đủ các yếu tố thiên nhiên, văn hoá và tâm linh. Vườn chim được bao quanh bởi các khu rừng nhiệt đới cùng nhiều hang động và thung lũng giúp bạn có cơ hội khám phá thảm thực vật vô cùng phong phú. Nơi đây sở hữu 40 loài chim với 50.000 con bay về mỗi buổi chiều hoàng hôn tạo thành khung cảnh tuyệt đẹp.

 

Vườn quốc gia Cúc Phương

Bạn sẽ không khỏi choáng ngợp trước vẻ đẹp của thiên nhiên hoang sơ hùng vĩ của rừng quốc gia Cúc Phương. Vườn Cúc Phương nằm trong danh sách những địa điểm nổi tiếng ở Ninh Bình với hệ sinh thái đa dạng cùng thảm động thực vật phong phú giúp bạn có cơ hội khám phá thiên nhiên khi ghé thăm. Ngoài ra, bạn có thể tham gia du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, mạo hiểm hoặc tìm hiểu nền văn hoá và lịch sử nơi đây.

Đền Trần

Khu di tích Đền Trần được xây dựng từ năm 1695. Đền Trần là nơi thờ phụng 14 vị vua, gia quyến của họ và các vị quan có công phù tá của thời nhà Trần. Tại đây, mỗi năm tổ chức 2 lễ hội lớn là Hội Đền Trần thường diễn từ 15-20 tháng 8 âm lịch hàng năm và Lễ khai xuân đầu xuân diễn ra từ ngày 14-15 tháng 1 âm lịch.

Nhà thờ Hưng Nghĩa

Nhà thờ Hưng Nghĩa được xây dựng từ năm 1927. Đây là một trong những nhà thờ đẹp nhất ở Việt Nam mang nét kiến trúc Golic của Tây Ban Nha và Pháp cổ kính. Đứng từ xa nhà thờ Hưng Nghĩa sở hữu một vẻ đẹp huyền bí như một tòa lâu đài lâu đời ở phương Tây với gam màu xám hút mắt cùng những chi tiết kiến trúc tinh xảo. Nếu bạn là người yêu thích “sống ảo” thì đây chính là một địa điểm lý tưởng để bạn có những bức ảnh nghệ thuật độc đáo.

Chùa Keo Hành Thiện

Chùa Thần Quang Tự có lịch sử khởi dựng từ thời Lý, ban đầu có tên là chùa Nghiêm Quang, do Đức Thánh Dương Khổng Lộ cho xây dựng vào năm Tân Sửu (1061) trên đất Giao Thủy, phủ Hải Thanh, vì vậy dân gian còn gọi theo địa danh là chùa Giao Thủy, trong tiếng Nôm từ “Giao” có âm Nôm là “Keo” nên chùa Giao Thủy còn gọi là chùa Keo.

Biển Thịnh Long

Đây là một trong những bãi biển hoang sơ và đẹp nhất ở Ninh Bình. Với đường bờ biển dài 3km, nơi đây là nơi vui chơi giải trí của nhiều du khách tứ phương vào mùa hè hàng năm. Biển Thịnh Long có nước biển trong và mát, bãi cát mịn và rất mát mẻ vì không chịu ảnh hưởng của gió Lào.

Khu du lịch Tam Chúc

Với diện tích rộng lớn hơn 5000 ha, Tam Chúc là quần thể chùa lớn nhất thế giới, tọa lạc giữa khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ. Chùa có ba điện chính là Điện Pháp Chủ, Điện Quan Âm và Điện Tam Thế, mỗi điện đều có những pho tượng Phật khổng lồ và những bức phù điêu tinh xảo. Địa điểm tham quan Ninh Bình này còn nổi tiếng với vườn Cột Kinh, nơi có 1.000 cột đá khắc kinh Phật.

Chùa Địa Tạng Phi Lai Tự

Chùa Địa Tạng Phi Lai Tự, hay còn gọi là chùa Đùng, được xây dựng từ thế kỷ 11 và đã trải qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo. Ngôi chùa được xây dựng theo kiểu chữ "Tam", gồm ba tòa nhà chính là Tam Bảo, Tổ Đường và Nhà Tăng. Không chỉ có kiến trúc đẹp, chùa Địa Tạng Phi Lai Tự còn có không gian yên tĩnh và thanh bình. Ngôi chùa nằm giữa rừng thông xanh mát, tạo nên một không gian lý tưởng để du khách tìm về với sự tĩnh lặng và thư thái tâm hồn.

Ngũ Động Thi Sơn

Nơi đây được biết đến với vẻ đẹp tự nhiên hùng vĩ, hệ thống hang động độc đáo và những câu chuyện lịch sử hấp dẫn. Ngũ Động Thi Sơn bao gồm 5 hang động nối liền nhau, tạo thành một quần thể hang động liên hoàn dài hơn 100m. Mỗi hang động mang một vẻ đẹp riêng biệt với những khối thạch nhũ đa dạng về hình dáng và màu sắc, tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp và huyền ảo.

Làng kho cá Vũ Đại

Làng kho cá Vũ Đại là một địa điểm du lịch Ninh Bình được xây dựng dựa trên bối cảnh làng Vũ Đại trong tác phẩm văn học nổi tiếng "Chí Phèo" của nhà văn Nam Cao. Nơi đây được tái hiện một cách chân thực, từ những ngôi nhà cổ kính mái rơm, con đường làng quanh co, ao sen thơ mộng đến những vật dụng quen thuộc của người dân quê như cối xay, giếng nước, chum vại,... Đây cũng là nơi sản xuất những nồi cá kho ngon trứ danh, được nung trong niêu đất suốt 16 - 20 tiếng đồng hồ.

Làng trống Đọi Tam

Với lịch sử hơn 1000 năm, làng Đọi Tam đã gìn giữ và phát triển nghề làm trống, tạo nên thương hiệu "Trống Đọi Tam" vang danh khắp cả nước. Trải qua nhiều thế hệ, người dân Đọi Tam đã gìn giữ và phát triển nghề làm trống, tạo nên những sản phẩm chất lượng cao, được sử dụng trong các nghi lễ truyền thống, lễ hội và các sự kiện văn hóa quan trọng. 

ẨM THỰC NINH BÌNH

Dê Núi Ninh Bình

Thịt dê núi Ninh Bình nổi tiếng khắp cả nước nhờ dê được chăn thả tự nhiên trên núi đá vôi. Thịt dê săn chắc, ít mỡ, thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Đừng bỏ lỡ các món: Dê tái chanh, Dê nướng tảng, Dê xào lăn, Lẩu dê.

Cơm cháy Ninh Bình

Món ăn dân dã nhưng nức tiếng. Những miếng cơm cháy được chiên vàng giòn, ăn kèm với thịt dê khô hoặc ruốc bông và nước sốt đặc trưng. Vị giòn tan của cơm hòa quyện cùng vị đậm đà của topping tạo nên sức hấp dẫn khó cưỡng.

Ốc núi Ninh Bình

Loài ốc đặc trưng của vùng núi đá vôi, chỉ xuất hiện vào mùa mưa. Thịt ốc dai, ngọt và có mùi thơm tự nhiên. Thường được luộc sả hoặc xào sả ớt, giữ trọn vị ngon nguyên bản.

Nem chua Yên Mạc

Nem chua gói trong lá chuối, mang vị chua thanh tự nhiên của thịt lợn lên men, hòa quyện với mùi thơm của thính, tỏi và lá đinh lăng. Đây là đặc sản lý tưởng để mua về làm quà.

Gỏi Cá Nhệch Kim Sơn

Món gỏi làm từ cá nhệch tươi ngon, bóp thính, trộn gia vị và rau thơm. Điểm nhấn là chẻo, nước chấm đặc biệt làm từ xương cá, mẻ và mắm tôm, mang vị béo ngậy, chua thanh. Thường ăn kèm các loại lá rừng và bánh đa nướng.

Phở Bò Nam Định

Nổi tiếng với nước dùng ngọt thanh hầm từ xương, bánh phở mềm dai và thịt bò tươi ngon. Món ăn sáng không thể bỏ lỡ, tinh hoa của ẩm thực Nam Định.

Bánh Xíu Páo

Lớp vỏ giòn vàng, nhân thịt xá xíu đậm đà, trứng và mộc nhĩ. Món bánh thơm lừng, béo ngậy, là đặc sản riêng có của Thành Nam.Nem Nắm Giao Thủy

Nem Nắm Giao Thủy

Nem được làm từ thịt, bì lợn và thính, nắm chặt. Nổi bật với hương thơm nồng, vị chua nhẹ và độ giòn sần sật. Thường ăn kèm lá sung và chấm nước mắm.

Cá Kho Làng Vũ Đại

Món cá trắm đen kho niêu đất nhiều giờ bằng củi nhãn. Thịt cá chắc, xương mềm rục, đậm đà vị mặn ngọt, thơm lừng mùi đồng quê.

Bánh Đa Kiện Khê

Bánh đa tròn mỏng, giòn tan, thơm bùi vị gạo, vừng và dừa. Món ăn vặt lý tưởng, dân dã mà cuốn hút.

Bún Cá Rô Đồng

Bát bún nóng hổi với nước dùng trong, ngọt thanh từ cá rô đồng. Thịt cá rô chiên giòn hoặc hấp mềm, ăn kèm rau sống, mang đậm hương vị đồng quê.

Bánh Cuốn Phủ Lý

Bánh cuốn mỏng, mềm mịn, nhân thịt xào mộc nhĩ và nước chấm chua ngọt đặc trưng. Thường ăn kèm chả lụa, nem chua.

Vậy là hành trình khám phá Ninh Bình của bạn đã khép lại. Từ những dãy núi đá vôi kỳ vĩ, những dòng sông uốn lượn êm đềm, đến những di tích lịch sử mang đậm dấu ấn cố đô, Ninh Bình đã để lại trong lòng du khách những ấn tượng khó phai. Ninh Bình không chỉ là một điểm đến, mà còn là một trải nghiệm. Một trải nghiệm của sự bình yên, hùng vĩ và thấm đẫm giá trị lịch sử. 365APLUS TRAVEL mong rằng những ký ức tuyệt vời về Ninh Bình sẽ còn đọng mãi trong tâm trí bạn.

Chúc bạn luôn có những chuyến đi thật ý nghĩa và tràn đầy niềm vui! Hãy tiếp tục đồng hành cùng 365APLUS TRAVEL trong những hành trình khám phá tiếp theo nhé!